برآورد آمریکا و اسرائیل مداخله مستقیم ایران در جنگ با حزب الله است| کدام ویژگی حزب الله «موازنه وحشت» ایجاد کرد؟

تابناک بین الملل؛ تهمینه غمخوار: اخیراً گزارش‌هایی مبنی بر احتمال تجاوز اسرائیل به حزب‌الله لبنان منتشر شده است. به نظر می‌رسد بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، که در جنگ غزه به نتایج مطلوبی دست نیافته، قصد دارد با گسترش درگیری‌ها به لبنان، این ناکامی را جبران کرده و آمریکا را به حمایت نظامی از اسرائیل وادار کند.

هم‌زمان، آمریکا به عنوان متحد اسرائیل و تأمین‌کننده اصلی تسلیحات آن، تمایلی به تشدید تنش‌ها و وقوع جنگ جدید در منطقه ندارد و برای جلوگیری از شدت گرفتن بحران، مذاکراتی فشرده با اسرائیل و لبنان آغاز کرده و در حال بررسی خروج اتباع خود از این دو کشور است.

در همین راستا؛ خبرنگار تابناک گفتگویی با «مصدق مصدق پور» کارشناس و تحلیلگر سیاست خارجی و مسائل منطقه در این باره انجام داده که در ادامه می خوانیم.

* با توجه به ناکامی اسرائیل در جنگ غزه، چه دلایلی می‌تواند باعث شود که نتانیاهو تصمیم به گسترش درگیری‌ها به لبنان بگیرد؟

مسلم شده است که نتانیاهو، دولت و ارتش او بدون هیچ گونه خط افق و راهبرد جنگی روشن صرفا از روی عصبانیت و حس انتقام وارد جنگ غزه شدند. اما آنها کاملاً غافلگیر شده اند که با وجود این همه ویرانی، وحشیگری و جنایت، در طول نه ماه نتوانستند به هیچ یک از اهداف این جنگ یعنی آزادی اسرا، نابودی توان نظامی حماس و پایان دادن به حاکمیت سیاسی و اداری حماس بر نوار غزه علاوه بر قراردادن مردم غزه در مقابل مقاومت، دست یابند.

نتانیاهو و کابینه افراطی او به دلیل جنایات جنگی، نسل کشی، کشتار کودکان، زنان و غیرنظامیان، ادامه سیاست اعمال گرسنگی گسترده، تخریب زیرساخت ها و خانه ها و تأسیسات عمومی، با فشارهای بین المللی و داخلی زیادی روبرو هستند، به نحوی که دیوان کیفری بین المللی لاهه علیرغم فشارهای امریکا و خط و نشان کشیدن های شخص نتانیاهو و سایر مقامات جنایتکار این رژیم به جنایات جنگی این رژیم در کرانه باختری و نوار غزه رسیدگی و حکم بازداشت آنها را صادر کرده است.

متقابلا تعدادی از کشورهای اروپایی در واکنش به این حکم اعلام آمادگی کرده که به محض ورود نتانیاهو به خاکشان او را دستگیر و تحویل دادگاه بین المللی کنند و اینگونه پای نتانیاهو و باند تبهکارش به این دادگاه کشانده شد. علاوه بر آن، در مخالفت با سیاست های کابینه نتانیاهو در ادامه تجاوزات به نوار غزه و نیز مطالبه آزادی اسرای صهیونیست، تظاهرات گسترده ای در تل آویو و سایر شهرهای فلسطین اشغالی در جریان است که شرکت کنندگان در این تظاهرات، خواستار کناره گیری نتانیاهو از قدرت و برگزاری انتخابات زودهنگام در سرزمین های اشغالی هستند.

تمامی این عوامل، علاوه بر اختلاف نظر شدید میان ارتش و کابینه نتانیاهو بر سر سیاست‌های جنگی پوچ او، که حتی طرف آمریکایی حامی رژیم صهیونیستی را بر آن داشت که به خاطر حفظ آبروی آمریکا که در سطح بین المللی از بین رفته است خواستار پایان جنگ و توافق با مقاومت شود. افزون بر این، حزب‌الله از موشک‌های دقیق و سایر پرتابه‌ ها علیه تانک‌ ها استفاده می‌کند که همگی موفق به دور زدن سامانه‌ های دفاعی اسرائیلی و هدف قرار دادن دقیق اهداف می‌شوند.

چند هفته پیش یک هواپیمای بدون سرنشین توانست به بالون «تل شمیم» که از تاسیسات راهبردی اسرائیلی است و در فاصله ۳۰ کیلومتری مرز لبنان قرار دارد، حمله کند. همزمان، حزب الله ویدئویی منتشر کرد که نشان می دهد یک پهپاد تهاجمی با دو موشک به یک پایگاه نظامی در شهرک المطلة در مرز شمالی حمله می کند.

 * به نظر شما چه سناریوهایی برای آینده تنش‌های اسرائیل و حزب‌الله قابل تصور است؟

با توجه به تشدید تنش در مرز لبنان، تهدید متقابل بین حزب‌الله و رژیم صهیونیستی نیز تشدید خواهد شد و با افزایش سرعت و شدت بمباران متقابل بین دو طرف، هشدارها درباره فرو رفتن به سمت یک جنگ فراگیر افزایش خواهد یافت. با ادامه تنش در جبهه شمالی، منابع اسرائیلی اعلام می کنند که نیروهای ارتش در مرزهای لبنان اکنون چهار برابر قبل از ۷ اکتبر شده اند. این منابع می‌افزایند که حزب‌الله دارای قابلیت‌های نظامی است که بخش بزرگی از آن فاش نشده است و ارتش اسرائیل نیز توانایی‌های خود را دارد.

برخی از کارشناسان نظامی اسرائیل معتقدند که حزب الله قادر به حمله غافلگیرانه علیه اسرائیل نیست، جبهه شمالی یک جبهه فرعی است و غزه جبهه اصلی است. هرچند برخی از ناظران معتقدند هدف جنگ قریب الوقوع با حزب الله تنها دور کردن نیروهای این حزب‌ از مناطق مرزی است، اما فرماندهان نظامی صهیونیستی اعلام کرده اند که این جنگ در گستره ای وسیع تری خواهد بود که شامل تمامی جبهه ها است و باهدف کاهش نفوذ ایران در منطقه به وقوع خواهد پیوست.

ظواهر امر نشان می دهد که ارتش صهیونیستی برای جنگ آماده می شود که گویی با قطعیت اتفاق خواهد افتاد و به همین دلیل ارتش اسرائیل اعلام می کند که تمام نیروهای ممکن را در مرزهای شمالی بسیج خواهد کرد، و وانمود می کند درگیری ها در نوار غزه در حال کاهش است و اسرائیل اکنون به تعداد زیادی نیرو نیاز ندارد که باید از نیروهای خود در نوار غزه استفاده کند. این موضوع در حالی مطرح است که این ارتش اعلام می کند که نوار غزه هنوز هم جبهه اصلی نبرد محسوب می شود و مرز با لبنان یک جبهه فرعی است.

به منظور افزایش احتمال وقوع جنگ، ارتش صهیونیستی می گوید که در راه اعلام پیروزی بر جنبش حماس و پایان دادن به عملیات نظامی در رفح است. این موضوع بدان معناست که بسیاری از نیروهای اسرائیلی که در حال حاضر در نوار غزه می جنگند، برای رفتن به جبهه شمالی تخلیه خواهند شد. در همین راستا، ارتش اسرائیل می گوید که برای این جنگ به این نیروها نیاز دارد تا از غافلگیری اسرائیل توسط حزب الله همانطور که در ۷ اکتبر طوفان الاقصی در مرز جنوبی نوار غزه اتفاق افتاد جلوگیری کند.

اسرائیل به خوبی می‌داند که حزب الله توانایی‌های نظامی دارد که بخش بزرگی از آن را فاش نکرده است. حال این سوال مطرح می شود که آیا اسرائیل نباید به جای گشودن یک جبهه جدید که از میزان عواقب آن بر داخل اسرائیل اطلاعی ندارد، همه این قابلیت‌ها را در نظر بگیرد؟ اسرائیل می داند که جنگ با حزب الله مانند جنگ با حماس نیست و به چند دلیل بسیار بزرگتر و گسترده تر خواهد بود. نخست اینکه حزب الله بسیار قوی تر از حماس است و تجربه بسیار طولانی تری دارد. حزب الله سال ها در خاک سوریه در یک جنگ شهری جنگیده است و به همین دلیل تجربه بیشتری در جنگ شهرها و مناطق ساختمانی از ارتش اسرائیل قبل از جنگ ۷ اکتبر در نوار غزه دارد.

اما جنگ با حزب الله یک موضوع متفاوت است. حزب الله دارای نیروهای بسیار بزرگ، دارای آموزش های پیشرفته، تسلیحات دقیق و مرزهای باز با سوریه است. به عبارت دیگر، مرزهای باز با عراق و با ایران است که می تواند حزب الله را به لحاظ تسلیحاتی و انسانی تامین کند. امروز بسیاری از حضور ده ها هزار رزمنده آماده جنگ در کنار حزب الله حرف می زنند.

بنابراین، تصویر کاملاً متفاوت است؛ حزب الله توان عملیات شناسایی مستمر خود را آن هم نه برای یک دوره قبلی مثلا شناسایی بنادر یا اسکله ها یا اهدافی از این قبیل، بلکه شناسایی های تحرکات نیروهای اسرائیلی و همچنین دقت آتش به اسرائیلی ها نشان داده است.

بنابراین، شکل جنگ کاملا متفاوت خواهد بود. به طور کلی، تلاشی برای ایجاد توازن رعب میان دو طرف وجود دارد؛ در حالی که اسرائیل می‌گوید که ابزار لازم برای اجرا و مدیریت جنگ را دارد، اگرچه اکنون این بحث وجود دارد: آیا اسرائیل واقعاً مهمات لازم برای انجام چنین جنگ بزرگی را علیه حزب الله دارد؟ علاوه بر جنگ فرسایشی که مقاومت اسلامی از اکتبر گذشته علیه رژیم صهیونیستی به راه انداخته است، روز به روز آشکارتر می شود که حزب الله ثابت کرده است که قدرت بازدارندگی اسرائیل نه تنها از بین رفته، بلکه به پایان رسیده است.

* آیا تلاش‌های واشنگتن برای جلوگیری از شدت گرفتن بحران تا کنون موثر بوده است؟

ابتدا باید به این پرسش پاسخ دهم. مواضع آمریکا در قبال این طرح های اسرائیل چگونه است؟ آیا میان دو طرف تفاهم و انسجام حاصل شده است ؟ از لحاظ اصل دفاع و حمایت از رژیم اسرائیل هماهنگی وجود دارد. دولت جو بایدن متعهد است هر آنچه را که ارتش اسرائیل برای حفاظت از موجودیتش نیاز دارد، فراهم کند. با این حال، یک امر ثابت در سیاست خارجی دولت فعلی آمریکا وجود دارد و آن این است که تمایلی برای گسترش درگیری وجود ندارد.

تا این لحظه، واشنگتن همچنان در تلاش است و به دنبال مهار مناقشه از طریق گفتگوها یا پیام‌های غیرمستقیم است که هر از گاهی از طریق «آموس هاکستین» فرستاده آمریکایی به لبنان و اسرائیل می‌فرستد. بنابراین، واشنگتن نمی‌خواهد درگیری گسترش یابد، اما آیا اسرائیل می‌تواند چنین جنگی را بدون چراغ سبز آمریکا به راه بیندازد؟ یکی از مقامات ارشد پنتاگون می گوید: اسرائیل توانایی انجام این جنگ را دارد و می تواند تاکتیک های خود را تغییر دهد، اما هیچکس نمی داند که چگونه عنصر غافلگیری در این جنگ اکنون از دست هر دو طرف خارج شده است.

شبکه آمریکایی سی ان ان به نقل از منابع بلندپایه در واشنگتن و تل آویو گزارش داده که مقامات دولت جو بایدن بسیار نگران هستند که سامانه های پدافند هوایی اسرائیل از جمله گنبد آهنین در صورت وقوع یک جنگ همه جانبه با حزب الله نتوانند با چالش های موجود روبرو شوند. یک مقام ارشد دولت آمریکا به این شبکه گفت: «ما تخمین می‌زنیم که حداقل برخی از سامانه‌های گنبد آهنین فرو بریزد» و گمان می‌رود که حزب‌الله لبنان حدود ۱۵۰ هزار موشک دارد که می‌تواند از آنها برای هدف قرار دادن زیرساخت‌های اسرائیل استفاده کند.

علاوه بر آن، اسرائیل اعتراف کرده است که جبهه داخلی برای جنگ آماده نیست و در صورت وقوع یک رویارویی همه جانبه با حزب الله ممکن است آماج ده ها هزار موشک حزب الله قرار گیرد. سه مقام آمریکایی به سی‌ان‌ان گفته اند که همتایان اسرائیلی‌ آنها در این نگرانی‌ها مشترک هستند و قصد دارند سامانه‌هایی را در اطراف غزه قرار دارند به شمال منتقل کنند تا برای حمله احتمالی علیه حزب‌الله آماده شوند. اما ایالات متحده احساس می‌کند که امتناع اسرائیل از ارائه جایگزینی مناسب برای حکومت حماس، ارتش اسرائیل را در غزه گرفتار می‌کند و این امر منابعی را که برای انجام یک کارزار نظامی موفق علیه حزب‌الله نیاز دارد، از بین می‌برد.

این شبکه آمریکایی در ادامه گزارش خود به نقل از منابع خود در تل آویو و واشنگتن اعلام کرده که مقامات آمریکایی به طور صریح به همتایان اسرائیلی خود از مخالفت خود با حمله به حزب الله اطلاع نداده اند، اما در عین حال هشدار داده اند که چنین حمله ای اگر انجام گیرد می تواند با مشارکت مستقیم ایران منجر به درگیری منطقه ای بسیار بزرگتر شود. مقامات اسرائیلی اشاره کرده اند که ممکن است حمله ای شبیه به حمله رعد آسا را انجام دهند، اما مقامات آمریکایی ابراز تردید کرده اند که چنین درگیری مهار شود.

واشنگتن همچنان بر این باور است که در صورت موفقیت در مذاکره برای آتش بس میان اسرائیل و حماس در غزه، می تواند یک توافق دیپلماتیک برای بازگرداندن آرامش در مرزهای شمالی میانجیگری کند. ناگفته نماند که اگر واشنگتن متقاعد شده بود که تجاوز اسرائیل به لبنان، یعنی حزب الله، به عنوان راه حل مشکل سختی که اسرائیل از آن رنج می برد، کار ساز بود، حتما اجازه می داد این جنگ انجام شود و در آن کمک می کرد، اما به نظر می رسد که آمریکایی ها متقاعد شده اند که قوانین موازنه قوا اجازه این جنگ را نمی دهد. بنابراین، آنها به راه حل مصلحتی دیپلماتیک متوسل هستند.

* واکنش‌های احتمالی حزب‌الله به حملات اسرائیل چگونه می‌تواند وضعیت را تغییر دهد؟

رسانه‌های نظامی مقاومت اسلامی لبنان با انتشار کلیپی، اهداف حیاتی اسرائیل را نشان داده که تنها سیستم امنیتی صهیونیستی از آن خبر دارد و هدف قرار دادن آنها اسرائیل را به عصر حجر می‌برد. این ویدئو شامل کلیپی از آخرین سخنرانی سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله بود که در آن به اشغالگران اسرائیلی هشدار داده که در صورت تحمیل جنگ به لبنان، مبارزه مقاومت علیه آن «بدون کنترل، قوانین و سقف» خواهد بود و هر کس به جنگ با مقاومت فکر کند، پشیمان خواهد شد.

 بر پایه‌ گفته های منابع مسئول، در ویدیوی «برای مسئولان ذی ربط»، ابهامی عامدانه به کار رفته و اهداف در آن مشخص نشده و حاوی پیامی است که تنها تصمیم گیرندگان و نهادهای مربوطه در  اسرائیل آن را می فهمند و متوجه آن خواهند شد. ویدئوی جدید  برای مسئولان ذی ربط؛ تنها چند روز پس از انتشار اولین ویدیوی مقاومت اسلامی لبنان یعنی ویدیوی آنچه «الهدهد» با خود آورده است و حاوی صحنه‌های شناسایی هوایی از کریات شمونه، کرمیئیل، نهاریا، صفد و عفوله  تا حیفای اشغالی بوده، منتشر گردیده است.

بنابر اذعان خود مقامات و رسانه‌های رژیم صهیونیستی این دو ویدئو ترس بسیاری را در محافل اسرائیلی ایجاد کرده و همه ی مسئولان این رژیم اشغالگر را به اقرار در مورد توانایی‌های اطلاعاتی بسیار و مؤثر نیروهای مقاومت حزب‌الله و ناتوانی رژیم موقت اسرائیل در مقابله با تهدیدات این مبارزان جان برکف وا داشته است.

* واکنش ایران به حمله احتمالی اسرائیل به جنوب لبنان چه خواهد بود؟

تاکنون جنگ با حماس به معنای مداخله غیر مستقیم تمامی جبهه‌های یا حمایت تسلیحاتی ایران بوده، اما جنگ با حزب‌الله به معنای مداخله مستقیم این جبهه ها با قدرتی چند برابر خواهد بود. شاید هم تا حد زیادی این یقین در اسرائیل وجود داشته باشد در حالی که توسط منابع آمریکایی نیر مورد تایید قرار گرفته است، که این رویارویی ممکن است به رویارویی مستقیم با ایران تبدیل شود. بنابراین، ارتش اسرائیل تهدید کرده که برای جنگ در مرز شمالی و برای همه سناریوها آماده است و در مدت کوتاهی از دفاع تهاجمی به حمله کامل و ورود به جنوب لبنان منتقل خواهد شد.